Ημερομηνία: 16-12-2013

Η κυβέρνηση, προκειμένου να επανακινήσει τα σταματημένα από το 2011 έργα, “τα δίνει όλα” στους εργολάβους, με αποτέλεσμα οι αυτοκινητόδρομοι να μετατρέπονται σε “δημόσια έργα”, τα οποία θα εκμεταλλεύονται οι ιδιώτες, εισπράττοντας διόδια για διάστημα μεγαλύτερο των τριάντα ετών. Ταυτόχρονα, για την εξυπηρέτηση της χρηματοδότησης των εργολάβων, απεντάσσονται από το ΕΣΠΑ σειρά περιφερειακών κοινωφελών έργων, τα οποία είναι αμφίβολο ότι θα γίνουν στην επόμενη προγραμματική περίοδο.

Ο εμπνευστής των συμβάσεων παραχώρησης, ο πρώην υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιάς, υποστήριζε το 2007 ότι “το δημόσιο δεν θα αναλάμβανε κανένα ρίσκο και καμία εγγύηση για τα δάνεια των τραπεζών”. Με τις ανανεωμένες συμβάσεις, ωστόσο, το δημόσιο και εγγυητής των δανείων μπαίνει και αναλαμβάνει όλο το ρίσκο της χρηματοδότησης. Περίπου το 80% του συνόλου του κόστους του έργου θα είναι δημόσιο χρήμα (συν δάνεια, διόδια), η πολιτεία θα καταβάλλει στις εταιρείες εκατοντάδες εκατομμύρια ως ποινικές ρήτρες για τις καθυστερήσεις που έγιναν με ευθύνη του δημοσίου. (Οι καθυστερήσεις αυτές ήταν βέβαιο ότι θα γίνουν, καθώς οι αρχικές συμβάσεις προέβλεπαν ολοκλήρωση απαλλοτριώσεων σε ένα έτος, κάτι που είναι αδύνατο να γίνει στο ελληνικό κράτος). Το δημόσιο επίσης θα πληρώνει στους εργολάβους και τα “σπασμένα” της οικονομικής κρίσης καθώς μερίδιο του δημοσίου από τα διόδια εκχωρείται στους παραχωρησιούχους, σε περίπτωση που υπάρχει απώλεια εσόδων λόγω μείωσης της κίνησης.

Η μείωση της κίνησης άλλωστε ήταν μία από τις αιτίες του μπλοκαρίσματος των έργων μέσα στο 2011. Εκείνη την περίοδο, ο τότε υφυπουργός Υποδομών Γιάννης Μαγκριώτης είχε διαπραγματευτεί και πέτυχε το πάγωμα των τιμών των διοδίων (παρά τις προβλέψεις των αρχικών συμβάσεων για αυξήσεις) και πολλές διευκολύνσεις στους συχνούς χρήστες. Ως αντάλλαγμα έδωσε στους παραχωρησιουχους ένα μέρος από τα μελλοντικά έσοδα των διοδίων. Η οικονομική κρίση, όμως, άλλαξε τα δεδομένα για τα έργα, ενώ το 2007 τα εκτιμώμενα έσοδα από τα διόδια ήταν 37,7 εκατ. ευρώ για 30 χρόνια, μετά την κρίση εκτιμήθηκε ότι τα έσοδα των διοδίων θα πέσουν στα 14,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή μείωση κατά 62%. Η εκτίμηση αυτή οδήγησε στην αναστολή του δανεισμού από τις 46 τράπεζες που είχαν αρχικά συμφωνήσει να χρηματοδοτήσουν τα έργα. Έτσι, μπλόκαραν τα έργα.

ΤΑ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Το ελληνικό δημόσιο, προκειμένου να ξεμπλοκάρουν τα έργα, αποφάσισε να αναλάβει την κάλυψη μέρους του χρηματοδοτικού κενού από τη μείωση της κυκλοφορίας και από την αναστολή του τραπεζικού δανεισμού. Τον περασμένο Απρίλιο το ελληνικό δημόσιο συμφώνησε με τους εργολάβους που κατασκευάζουν τα έργα να καταβάλει σε αποζημιώσεις το ποσό των 350 εκατ. ευρώ (έναντι 719 εκατ. που ζητούσαν). Επιπλέον, το δημόσιο θα καταβάλει άλλα 163 εκατ. ευρώ στις κοινοπραξίες που ανέλαβαν τη συντήρηση των δρόμων ως αποζημιώσεις για καθυστερήσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησε επίσης να συνδράμει με το ποσό των 861 εκατ. ευρώ, πόροι που θα προέλθουν από το ΕΣΠΑ, ενώ από το επόμενο προγραμματικό πλαίσιο (2013 – 2020) θα εκταμιευτούν άλλα 383 εκατ. ευρώ, που θα δοθούν στους εργολάβους. Αυτό, φυσικά, θα έχει ως συνέπεια να απενταχθούν άλλα περιφερειακά έργα, που θα γίνονταν στη χώρα μας. Το δημόσιο επίσης ανέλαβε τη δέσμευση να παραχωρήσει μέρος των καθαρών εσόδων από τα διόδια, αφού οι νέες συμβάσεις προβλέπουν ότι πρώτα θα καλύπτονται οι ανάγκες χρηματοδότησης των κατασκευαστικών εργασιών, οι ανάγκες για την πληρωμή των δανείων και “αν περισσέψει κάτι”, τότε να παίρνει χρήματα το δημόσιο. Στη χρηματοδότηση των έργων παραμένουν 35 τράπεζες, οι οποίες θα δώσουν δάνεια 1,5 δισ. ευρώ, ενώ με τις αρχικές συμβάσεις θα έδιναν 3 δισ. ευρώ. Η διαφορά θα καλυφτεί από το ελληνικό δημόσιο.

Ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, μιλώντας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, υποστήριξε ότι το ελληνικό δημόσιο βάζει περισσότερα κεφάλαια από το 2007, διότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή, διατηρεί ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι όλη την υπεραπόδοση σε περίπτωση αποτελεσμάτων άνω των προβλέψεων, σε αναγνώριση της αυξημένης συμμετοχής του. Ο ίδιος είπε ότι δεν υπήρχαν εναλλακτικές επιλογές και ανέφερε ως παράδειγμα την Ισπανία όπου το δημόσιο δίνει άτοκα δάνεια στους παραχωρησιούχους και τους κατασκευαστές, προκειμένου να ολοκληρωθούν τα σταματημένα έργα, ενώ στην Πορτογαλία έφτιαξαν “σκιώδη διόδια”, το κόστος των οποίων μεταβιβάζεται απευθείας στον φορολογούμενο. Για να “χρυσώσει” το χάπι, ανέφερε ότι στους επόμενους οκτώ μήνες θα δημιουργηθούν 20.000 θέσεις εργασίας και ότι η επίδραση στο ΑΕΠ της επανεκκίνησης των έργων στους τέσσερις οδικούς άξονες θα είναι 1,2% στην τριετία έως το 2015.

Αίσθηση προκάλεσε πάντως η απουσία των αρχηγών των κομμάτων της αντιπολίτευσης στη διάρκεια της ονομαστικής ψηφοφορίας που έγινε την περασμένη Τετάρτη στην ολομέλεια της Βουλής για την κύρωση των αναθεωρημένων συμβάσεων. Απόντες ήταν οι κύριοι Τσίπρας, Κουβέλης και Καμμένος, οι οποίοι δεν πήραν θέση ούτε κατήγγειλαν τα “δώρα” στους εργολάβους. Εκπρόσωποι των κομμάτων τους, μόνο, καταλόγισαν στην κυβέρνηση ότι δεν διαπραγματεύτηκε, ώστε να πετύχει τα μεγαλύτερα οφέλη για το δημόσιο, με αποτέλεσμα οι συμβάσεις να είναι ετεροβαρείς προς την πλευρά των παραχωρησιούχων. Τελικά, με 266 παρόντες βουλευτές, υπέρ της κύρωσης ψήφισαν 148 βουλευτές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και οι ανεξάρτητοι Ανδρέας Λοβέρδος και Χρήστος Αηδόνης, και κατά 118 βουλευτές των κομμάτων της αντιπολίτευσης και ανεξάρτητοι.

Οι τέσσερις αυτοκινητόδρομοι είναι, ως γνωστόν, η Ολυμπία Οδός (Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα), ο αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Μαλιακός – Κλειδί), ο Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας (Μαλιακός – Εγνατία οδός) και η Ιόνια οδός / Νέα οδός (Αντίρριο – Ιωάννινα).

ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΙΟΔΙΑ

Οι αυξήσεις στα διόδια που προβλέπονται στις αναθεωρημένες συμβάσεις παραχώρησης των τεσσάρων οδικών αξόνων φθάνουν σε ορισμένους σταθμούς στο 66%. Από την 1η Ιανουαρίου 2014 που αναμένεται να τεθούν σε ισχύ οι ανανεωμένες συμβάσεις, το ταξίδι Θεσσαλονίκη – Αθήνα με επιστροφή θα κοστίζει 11,40 ευρώ ακριβότερα, καθώς ο οδηγός θα πρέπει να καταβάλει συνολικά 58,60 ευρώ (29,30 ευρώ ανά κατεύθυνση) στους έντεκα σταθμούς διοδίων που λειτουργούν κατά μήκος του δρόμου. Στο τμήμα Κλειδί – Ράχες Μαλιακού, που κατασκευάζει η “Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε.”, αυξήσεις θα γίνουν σε δύο εκ των 6 εν λειτουργία σταθμών και συγκεκριμένα στο σταθμό Πελασγίας (από 2,70 ευρώ στα 3,50 ευρώ) και στον σταθμό Μοσχοχωρίου (από 3,10 ευρώ στα 4 ευρώ). Σε όλους τους σταθμούς της “Νέας οδού Α.Ε.”, από τη Σκάρφεια μέχρι τον κόμβο της Μεταμόρφωσης (τρεις μετωπικοί σταθμοί) θα γίνουν αυξήσεις, στον σταθμό Τραγάνας το κόστος από 2,45 ευρώ ανεβαίνει στα 3,95 ευρώ, στο σταθμό Θηβών από 2,55 ευρώ στα 4,05 ευρώ και στο σταθμό Αφιδνών από 2,10 ευρώ στα 3,35 ευρώ

Follow